Razgovarali smo s Aleksandrom Petrovićem, savjetnikom načelnika Opštine Modriča Jovice Radulovića, o benefitima koje građanke i građani Modriče imaju zbog učešća ove lokalne zajednice u projektu Ozon.
IREI: Dolazite iz realnog sektora. Dok još niste bili u lokalnoj upravi, kako ste na nju gledali? Da li vam je djelovala kao kočnica za razvoj ili je bila podstrek? U čemu se to ogledalo?
Petrović: Da, dolazim iz realnog sektora, tačnije finansijskog sektora u kojem sam proveo skoro 15 godina. Ono što mi je uvijek bilo karakteristično za javni sektor, gledajući sa strane, jeste znatno sporije donošenje odluka u odnosu na sektor u kojem sam radio. Iz te perspektive, javni sektor sam posmatrao više kao kočnicu za razvoj.
IREI: Sad kad ste savjetnik načelnika, vidite kako stvari funkcionišu iznutra, da li možda imate više razumijevanja za rad lokalnih uprava?
Petrović: Sad kada stvari pogledam iznutra, jasnije vidim kakvi su to procesi koji oblikuju rad javne uprave. Bitno je što smo prepoznali značajan prostor za unapređenje i upravo to je ono čemu mi posvećujemo vrijeme i energiju. Često su to samo male korekcije u pristupu strankama od strane zaposlenih ali i značajniji procesi za koje je potrebno provesti sertifikaciju kako bi se uveli određeni standardi i sl. Pokušavamo primijeniti dobre prakse drugih, razvijenih opština i gradova te na taj način skratiti vrijeme do dobijanja boljih rješenja za probleme u našoj lokalnoj zajednici.
IREI: Koliko vam je iskustvo iz realnog sektora pomoglo da unaprijedite procese u lokalnoj upravi? U čemu se ta unapređenja ogledaju?
Petrović: Prilikom donošenja odluka u javnom sektoru je često potrebno uključiti mnogo više zainteresovanih strana te je samim tim proces donošenja odluka značajno sporiji. Načelnik Opštine Modriča, kao i mi, članovi njegovog tima, smo uglavnom iz realnog sektora i sa sobom smo donijeli praksu i naviku bržeg donošenja odluka što se pozitivno odrazilo i na rad lokalne uprave. Trudimo se da maksimalno skratimo sve procese i da se odluke koje su u našoj nadležnosti donose i prije zakonom predviđenih rokova jer znamo koliko je to bitno našim građanima i privrednicima.
IREI: Ostvarili ste saradnju s projektom Ozon, u čemu se ona ogledala?
Petrović: Saradnja se ogledala u sagledavanju zatečenog stanja u opštinskoj upravi, prepoznavanju prostora za unapređenje te kreiranju konkretnog plana unapređenja. Analizirano je stanje i planom je predviđeno sprovođenje mjera za unapređenje u nekoliko grupa aktivnosti i to: Komunikacija i participacija, Budžet, Borba protiv korupcije, Rodna ravnopravnost, Zaštita sredine i održivi razvoj, Socijalne politike i inkluzija marginalizovanih grupa te jedna mjera koju smo podveli pod Generalne mjere.
IREI: Šta ste od preporuka kroz saradnju s projektom Ozon dosad primijenili, a šta planirate?
Petrović: Simultano se radi na provođenju svih mjera po uspostavljenom planu a mjere su pored grupa podijeljene i na kratkoročne, srednjoročne i dugoročne. Najviše mjera je do sada uspješno sprovedeno u dijelu Komunikacije i participiranja i onih u dijelu Budžet. U dijelu Borba protiv korupcije učinjen je veliki iskorak jer su sve javne nabavke vidljive na web stranici Opštine. U dijelu mjera podvedenih pod Rodna ravnopravnost uspostavljena je saradnja sa Gender centrom Republike Srpske sa kojim se zajedno radi na pripremi Džender akcionog plana. U budućem periodu planiramo sprovesti sve mjere za unapređenje koje smo definisali u okviru projekta Ozon te uraditi ponovo analizu i definisati nove grupe u kojima je takođe neophodno unapređenje. Mišljenja smo da je rad na unapređenjima potrebno sprovoditi u kontinuitetu jer samo tako možemo stvoriti uslove za dalji rast i razvoj naše lokalne zajednice.
IREI: Koliko su uposlenici a koliko građani spremni za digitalno komuniciranje, koliko se koriste alati koji su vam na raspolaganju, mail, Viber i slično?
Petrović: Nova opštinska administracija na čelu sa načelnikom Opštine gospodinom Jovicom Radulovićem je uradila mnogo aktivnosti u cilju povećanja korištenja digitalnih kanala komunikacije. Unutar same opštinske uprave, povećan je broj korisnika elektronske pošte sa zatečenih 17 na trenutno 81. S druge strane, prema građanima se komunicira preko više kanala i to preko zvanične web stranice Opštine, zatim Viber grupe te zvanične FB stranice. Broj objava FB stranice je uvećan i to sa 190 objava 2019. godine na 260 objava 2021. godine, na web stranici je povećan broj objava sa 178 u 2019. godini na 250 objava u 2021. godini što je dovelo i do rasta broja posjeta stranici sa 86.148 na 198.107. Dodatno, u Viber grupi koja trenutno broji cca 900 članova takođe je povećan broj objava sa 217 na 269 objava. Pored ovih kanala, građanima se informacije pružaju i preko Radija Modriča te preko njihove FB stranice putem koje se svaka sjednica Skupštine opštine prenosi uživo. Značajna sredstva su uložena i u poboljšanje tehničkih uslova rada u vidu nabavke savremenije opreme, a u planu je dodatno i kontinuirano ulaganje.
IREI: Koliko je pristup osobama s invaliditetom poboljšan otkako ste vi u lokalnoj upravi. U čemu se to ogleda?
Petrović: U opštini Modriča je omogućen pristup osobama s invaliditetom (prije svega nepokretnim osobama koja se kreću u kolicima) gotovo u svim objektima od javnog interesa. Ono što je u planu je nastavak prilagođavanja pristupa pješačkim prelazima i trotoarima i van užeg gradskog jezgra. Kreiran je i aplicirano je za projekat namijenjen OŠ Sveti Sava u Modriči, kojim je predviđena ugradnja lifta za osobe sa invaliditetom kao i osposobljavanje toaleta za korištenje osobama sa invaliditetom. Opština Modriča i načelnik u svom radu podržavaju rad udruženja koja se bave osobama sa invaliditetom kao što je Udruženje gluvih i nagluvih Modriča, Centar za dnevni boravak za djecu sa posebnim potrebama kao i druga udruženja i pojedince.
IREI: Koliko se vodi računa o rodno senzitivnom jeziku u komunikaciji Opštine, da li se građanke Modriče osjećaju dovoljno uključenima u donošenje odluka? Ako ne, šta planirate uraditi da budu uključene u većoj mjeri?
Petrović: Opština Modriča vodi računa o rodno senzitivnom jeziku i u svom radu primjenjuje odredbe Zakona o ravnopravnosti polova BiH.
Kada je u pitanju veći stepen uključenosti u postupku smo izrade Lokalnog akcionog plana za ravnopravnost polova Opštine Modriča kojim će biti poboljšana primjena standarda ravnopravnosti polova u svim sferama života na području opštine.
IREI: Na stranici Opštine je SOS aplikacija za žrtve porodičnog nasilja. Kad ste je uveli i kakvi su rezultati?
Petrović: Po molbi Fondacije ženski centar Trebinje, načelnik Opštine je dao saglasnost da se na zvaničnoj veb stranici Opštine postavi baner za SOS aplikaciju za pametne telefone namijenjenu za pomoć i podršku žrtava porodičnog nasilja. Uz baner sa linkovima za preuzimanje aplikacije, postavljeno je i upustvo za njihovu primjenu/instaliranje.
Do sada, žrtve porodičnog nasilja imale su mogućnost da putem tri kanala komunikacije (telefon, e-mail i neposredni sastanci) zatraže podršku i prijave nasilje. Ovo je novi, četvrti, uz to besplatni kanal komunikacije između organizacija pružaoca usluga i njenih korisnika/ca – žrtava porodičnog nasilja koje čine uglavnom žene i djeca.
Novi kanal komunikacije SOS aplikacija omogućava žrtvama porodičnog nasilja da putem ovog banera instaliraju besplatnu aplikaciju za pametne telefone (iPhone i Androide) kako bi na ovaj način prijavili nasilje nad njima putem „taster panike“ kada se dešava nasilje, ali i mogućnost psiho-socijalne podrške, pravne pomoći i drugih adekvatnih informacija. Žrtve nasilja same biraju organizaciju koja im može pružiti taj vid podrške i pomoći.
IREI: Da li će biti još noviteta, eko telefon i sl.?
Petrović: Prepoznali smo potrebu da građanima omogućimo mogućnost da na jednom mjestu prijave komunalne i druge probleme i prijedloge rješenja. Kao primjer dobre prakse, prepoznali smo aplikaciju E-citizen koju koriste mnogi drugi razvijeni gradovi i opštine, te smo se obratili UNDP-u sa molbom da nam se omogući stavljanje te aplikacije u funkciju i za građanje Modriče. Očekujemo da se tokom naredne godine priključimo tom projektu i omogućimo građanima Modriče da je koriste.
IREI: Šta se može u komunikacijskom smislu bolje uraditi da bi se pospješio turizam u Modriči, ali i povećao broj investitora?
Petrović: Radeći kontinuirano na stvaranju uslova za razvoj privrede i privrednog ambijenta u našoj opštini, krajem juna ove godine izradili smo posebnu web stranicu, investinmodrica.com koja je prilagođena svim potencijalnim domaćim i stranim investitorima i dostupna je u latiničnoj verziji kao i na engleskom jeziku, a u pripremi je i verzija na njemačkom jeziku. Stranica pruža sve informacije, poput geografskog položaja, broja i strukture stanovnika i raspoložive radne snage, privrednih kapaciteta, lokacija za greenfield i brownfield investicije, turističke i druge potencijale, takse i poreze koji se primjenjuju, te kompletnu informaciju o uslovima poslovanja. Stranica je urađena tokom sertifikacije po BFC SEE metodologiji koju smo uspješno završili te ćemo do kraja oktobra dobiti i zvaničan certifikat koji će značiti da smo našu opštinu pozicionirali među one razvijene gradove i opštine koje imaju povoljno privredno okruženje. Potrebno je istaći da smo u momentu odluke načelnika da krenemo u proces prilagođavanja rada javne uprave po BFC SEE metodologiji, ispunjavali samo 22% uslova koji su ocijenjeni pozitivnima, a da smo predanim radom tima od 10 zaposlenih u Opštini koji je trajao više od godinu dana uspjeli da ispunimo preko 80% predviđenih kriterijuma te tako ostvarimo uslove za dobijanje sertifikata.